Bạn đã biết cách làm thế nào chọn được ngọc jadeite như ý muốn chưa? Về các chủng loại jadeite, các bạn đã hoàn toàn hiểu hết chưa? Chất ngọc (hay còn gọi là chủng) là những kiến thức cơ bản nhất về jadeite. Chất ngọc là để chỉ về kết cấu, độ trong, độ phản quang của ngọc, sau đó mới đến yếu tố màu sắc. Dân chơi ngọc Trung Quốc có câu: 内行人看种，外行人看色 (người trong ngành ưu tiên chất, người ngoài ngành ưu tiên màu) cũng là để nhấn mạnh tầm quan trọng của chất.
Chất ngọc có thể chia ra những chất cơ bản sau:
-Chất đậu (đậu chủng)
-Chất nếp (nếp chủng)
-Chất băng (băng chủng)
-Chất kính (kính chủng, thủy tinh chủng)
Tất nhiên vẫn có những loại chất kém hơn chất đậu (chất sáp, chất sứ,…) những chất đó là hàng hạ đẳng, không thích hợp để sưu tầm, thường chỉ dùng để treo trên xe hoặc trang trí nhà, nên bài viết sẽ không nhắc đến.
CHẤT ĐẬU
chất đậu để chỉ độ trong kém, có thể liên tưởng kết cấu hạt thô, nhìn giống như đậu.
Xem ảnh trên tham khảo.
Nhưng còn 1 điểm phải lưu ý, 1 số sản phẩm chất đậu nhưng được gia công rất mỏng, cũng có vẻ như có 1 chút trong, giống như trên ảnh ở phần góc, nhìn cũng có vẻ giống chất nếp, vì vậy khi phân loại chất ngọc cũng cần chú ý đến yếu tố dầy mỏng.
Kết cấu hạt còn chia ra mịn, vừa, thô, vì thế chất đậu còn chia ra chất đậu mịn, chất đậu bình thường, chất đậu thô.
Cách đơn giản nhất đó là xem kết cấu hạt to nhỏ. Chất đậu thô hạt khá to và thô, kết cấu tương đối lỏng lẻo, mắt thường nhìn có thể thấy rõ từng hạt. Chất đậu bình thường thì hạt có vẻ nhỏ mịn hơn 1 chút, mắt thường hơi khó nhìn ra được hạt. Còn chất đậu mịn thì kết cấu hạt mịn và chặt hơn nữa, về cơ bản là không nhìn ra được hạt.
Và tất nhiên, giá cả cũng phụ thuộc vào kết cấu hạt, càng nhỏ mịn càng đắt.
Dù kết cấu nhỏ mịn đắt hơn chút, nhưng tất nhiên chất đậu vẫn thuộc hàng cấp thấp, là loại thấy nhiều nhất trên thị trường.
CHẤT NẾP
Chất nếp thường thì độ trong cao hơn chất đậu, tưởng tượng giống như gạo nếp nấu thành cháo, mịn và mượt.
Ảnh trên là cháo gạo nếp và ngọc jadeite chất nếp, chú ý nhìn vào độ trong và độ phản quang, có phải rất giống nhau?
Chất nếp lại chia ra thành chất nếp thô, chất nếp bình thường, chất nếp mịn và chất nếp băng. Mời các bạn xem ảnh dưới:
Chất nếp thô, nếp bình thường và nếp mịn, phân loại cũng giống như chất đậu, đều là xem kết cấu hạt to nhỏ, hạt nhỏ thì mịn và ngược lại. Đôi khi có những sản phẩm chất nếp thô có vẻ như không đẹp bằng chất đậu mịn, vì thế có lúc chất nếp thô giá thậm chí còn thấp hơn chất đậu mịn, chứ không phải cứ là chất cao hơn thì sẽ đắt hơn.
CHẤT BĂNG
Chất băng về độ trong tất nhiên cao hơn chất nếp, nhưng quan trọng hơn đó là độ cứng cũng cao hơn, ít bông đá. Và từ chất bă
ng trở lên sẽ không còn phân loại hạt thô mịn nữa, chất băng đã thuộc về dòng cao cấp của ngọc jadeite. Ngọc jadeite chất băng có thể tưởng tượng giống như cục nước đá, so với 2 loại trên thì độ trong cao hơn rất nhiều, nhưng kết cấu bên trong vẫn có ít rác hoặc bông.
Từ ảnh trên có thể thấy ngọc jadeite chất băng và cục nước đá có độ trong và độ khúc xạ tương đối giống nhau. Chất băng có thể chia thành chất băng, cao băng và băng-kính.
Chất băng và chất cao băng phân biệt bởi bông nhiều hay ít, chất băng thì bông nhiều 1 chút, cao băng và băng-kính thì ít hơn, 2 loại đều có độ khúc xạ và độ trong như nhau. Nếu hoàn toàn không có bông hoặc rác, vậy thì là chất kính rồi.
Từ chất băng đến chất băng-kính, mắt thường nhìn khác biệt không lớn, chỉ cần nhớ khúc xạ tốt, bông rác ít, giá sẽ càng cao.
CHẤT KÍNH
Chất kính, có thể nói hoàn toàn giống với miếng thủy tinh, bởi vậy còn gọi là chất thủy tinh, chất kính thì không còn phân loại nữa, bởi vì đây là dòng cao cấp nhất của ngọc jadeite, hoàn toàn giống như thủy tinh, sạch sẽ trong vắt, không 1 chút rác bông tạp chất. Đánh bóng xong bên trong sẽ có 1 đường ánh sáng bí hiểm rất thu hút do ánh sáng đi qua kết cấu ngọc khúc xạ tạo thành, hay còn gọi là đọng sáng, ánh dạ.
Thông thường ngọc có chất tốt, độ trong cao, nhưng có 1 chút bông, sẽ bị quy thành chất băng-kính, vì vậy chất kính chính là chất cao cấp nhất, đứng trên đỉnh cao của tất cả mọi loại ngọc, là đẳng cấp cao nhất, giá thành tất nhiên cũng cực cao. Thường 1 chiếc vòng ngọc jadeite chất kính mà không có màu đã có thể đạt đến 1 tỷ VNĐ (tỷ giá 2021) nếu chất kính mà lại có mà, có thể coi là ngọc trung chi vương.
Credit to: Phỉ Thúy Hội Quán